İlginç Japon yazar Ryunosuke Akutagava’nın Raşomon başlıklı öyküler derlemesi Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi’nden çıkınca, acaba üniversite yayınevleri de rekabetçi telif piyasasına mı giriyor diye meraklandık ilk önce. Öyle ya; kültür piyasasına giren bankalar, vakıflar, meslek odaları, medya holdingleri; hatta bakanlıklar bile rekabetçi telif piyasasının cerbezesine dayanamadıktan sonra üniversite yayınevlerinin dayanması neden beklenmeliydi ki?
Kuşkusuz bu, özünde arzulanan bir şey değildir. Çünkü üniversite yayınevlerinin işlevi ve misyonu çok farklıdır. Daha çok bilimsel, felsefi, kültürel ve edebi doğruculuk ve nitelik adına, ağırbaşlı, karı ikinci plana atan, yeri geldiğinde sıkıcı olmayı peşin peşin kabullenen bir yayıncılık yapmaları münasiptir ki; bunu da layıkıyla yapanları mevcuttur. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi de bunlardan biridir.
Edgar Allan Poe ve Ryunosuke Akutagava kitapları aynı anda geldiğinde bu hususta bir parça kaygılanmadan edemedik. Fakat kitapları açıp incelemeye başladığımızda boşuna kaygı çektiğimizi hemen kavradık. Raşomon başlıklı öyküler derlemesi bir üniversite yayınevinin bir edebiyat yapıtına yaklaşımı söz konusu olduğunda çok manidar ve elzem tasarruflarla, tutumlarla, tavırlarla dolu; ilgi çekici bir kitap.
Öncelikle Japon yazar Ryunosuke Akutagava ve edebiyatı hakkında kısa bir bilgi vermek; daha sonra kitabın özeline geçmek dileğindeyiz. Akutagava 1892 doğumlu bir yazar. 1927 yılında yani 35 yaşında iken intihar ederek yaşamını sonlandırmış. 35 yıllık kısa ömrüne dolu dolu bir edebiyat serüveni sığdırmış. Çoğu öykülerden oluşan 19 Cilt kitap bırakmış geriye. Yüzlerce öykü yazmış. Bilindiği üzre; Akutagava’nın “Raşomon” adlı ünlü öyküsü ile “Çalılıklar Arasında” adlı öyküsünü birleştirerek Raşomon adlı bir film yapan ünlü Japon yönetmen Akira Kurosawa söz konusu yapıt ile 1951 Venedik Film Festivalinde birincilik ödülünü aldı.
Ryunosuke Akutagava Japonya’daki İmparator Taşyö döneminin (1912-1926) önde gelen yazarlarından. Bu dönemde Batılılaşma hamlesine hız vermiş Japon dünyasında öncü duygulanımları taşıyan yazarlardan birisi Akutagava. Öykülerinde vurucu buluşlara ve çarpıcı insanlık durumlarına yaslanıyor olmasının gücü hissediliyor. Yanı sıra iyi bir gözlemci ve tasvir ustası olması anlatısını yükseltiyor. Japon ruhunun derinlemesine verilmesi uğruna kimi zaman öykü platolarını tarihsel mekanlara, destan ve efsanelere, dinsel motiflere doğru kaydırabiliyor. Güncel hayatı sıkıcı ve sıradan buluyor ve edebiyatı her şeyin üstünde tutuyor. Öykülerinde ortaya koyduğu yaratıcı eda ile güçlü ibret mesajları ve meselleri ortaya koyuyor. Bu mesellerin etkisi onun büyük yazarlar arasında zikretmeye neden olacak denli sağlam.
Sözün özü; Ryunosuke Akutagava, tutkulu, adanmış, edebiyat dinine bağlı bir yazar.
Sapa dillerden çeviriler?
Doğrusu son dönemlerde çeviri piyasası neredeyse tamamen İngilizce edebiyata yöneldiği için birazcık kendimizi öksüz, biçare, mahrumiyet içinde hissediyorduk. Başka güçlü edebiyatlardan çeviri yapılırken bile İngilizce üzerinde geçiş yapılması ise apayrı bir kalp ağrısıydı. Fakat Raşomon kitabında yüreklere su serpercesine; bütün bu sıkıntıları bertaraf eden bir güzellik söz konusu. Bunun nedeni de kitabın çevirmeni Oğuz Baykara. Çevirmenin yaşam öyküsünü dikkatle okuyanlar bu kitapta Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi’nin ne yapmaya çabaladığını daha iyi anlıyor ve doğal olarak yayınevini taktir ediyor.
[…]
Yazının devamı: İnsanokur
Yayın Tarihi: 12 Eylül 2010
[button href=”https://www.bounyayin.com/yayin/rasomon/” icon_size=”12″ animation_delay=”0″ class=”” target=”” color=”flat” dimension=”normal” icon=”no-icon” animation=”” animate=”” ]KİTABA GİT[/button]