Augusto Boal’in artık klasikleşmiş eseri sayılan bu kitapta, yazar, tiyatronun zorunlu olarak politik olduğunu savunmaktadır. Çünkü insanın eylemleri politiktir ve tiyatro da onun eylemlerinden biridir. Boal’in yaklaşımının temelinde, herkesin rol yapabileceği ve teatral icra alanının sadece profesyonellere ait olmadığı düşüncesi yatar. ‘Oynamak’ kavramı, hem ‘rol yapmak’ hem de ‘eyleme geçmek’ anlamıyla Boal’in çalışmalarının merkezine yerleşmiştir. Boal’e göre tiyatro, insanın özgürleşmesi için etkili bir silahtır.
D&R'DAN SATIN AL IDEFIX'TEN SATIN AL
| Yazar: | |
|---|---|
| Çevirmen: | |
| Orijinal Adı: | Games for Actors and Non-Actors |
| Cilt/Kâğıt: | Karton kapak, Amerikan cilt, iplik dikiş, 2. Hamur |
| Sayfa Sayısı: | 299 |
| ISBN No: | 978-975-6193-89-1 |
| Yayın Tarihi: | Temmuz 2014 |
| Boyutlar: | 21 cm x 13,5 cm |
Augusto Boal (1931-2009), Brezilyalı bir tiyatro adamıdır. Tiyatroyu demokratikleştirmek ve ezilenlerin sesi haline getirmek için çabalamıştır. Kariyerine 1960’lı yıllarda Brezilya’da Arena Tiyatrosu’nda başladı, ancak askeri darbenin ardından ülkesini terk etmek zorunda kaldı. 1970’lerin başlarında Peru’da, yakın dostu Paolo Freire’nin eğitim felsefesinden esinlenerek Ezilenlerin Tiyatrosu ismini verdiği çalışmalarını başlattı. Bu girişim, kısa bir süre içinde Güney Amerika sınırlarını aştı ve dünyanın birçok ülkesinde politika ve tiyatro üzerine kafa yoran sayısız kişinin esin kaynağı oldu. Başlıca eserleri şunlardır: Ezilenlerin Tiyatrosu, çev. Necdet Hasgül, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2008; Arzu Gökkuşağı. Boal’in Tiyatro ve Terapi Metodu, çev. Fırat Güllü ve diğ., Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2008.
Arzu Gökkuşağı terimi, Boal’in, ‘estetik mekânının’, yani sahnenin gücünü inceleme, içselleşmiş baskıları ortaya çıkarma ve daha geniş bir bağlama oturma amacıyla tasarladığı teatral teknik ve alıştırmaların toplamına karışılık gelir. Boal’e göre hiçbir his, coşku veya arzu insanda saf halde bulunmaz; daima birbirlerine karışmış haldedirler. Söz konusu teknik onları ayrıştırıp açık hale getirmemize yardımcı olur. Bu yüzden “Gün ışığı kadar berrak” sözüne Boal’in yanıtı şudur: “Hayır, bize yalan söyleyen gün ışığı kadar karanlık; bize doğruyu söyleyen gökkuşağı kadar berrak.”
Boal, uygulanabilir oldukları durumlarda, önceki tekniklerini de (ajit-prop, Görünmez Tiyatro, Forum Tiyatrosu ve diğerleri) hâlâ önemser ve kullanır. Arzu Gökkuşağı’nın temel yaklaşımına göre sorunlar üzerine düşünmek çözüm bulmak kadar önemlidir. Sorunlar üzerine düşünmenin kendisi terapötiktir; sorunla ilgili bir şey yapmaya yönelik olarak atılmış bir adımdır. Sorunlara düzenli olarak ışık tutan bir terapi, tanım olarak çözümü araştıran ve çözümü bulduğunda sona eren bir terapiden daha dinamiktir.
KİTABA GÖZ ATIN
D&R'DAN SATIN AL IDEFIX'TEN SATIN AL
Kabuki tiyatrosunda “aya bakmak” denilen ve oyuncunun işaret parmağıyla gökyüzünü gösterdiği bir hareket vardır. Bir oyuncu hayal edelim: Çok yeteneklidir; bu hareketi çok zarif bir şekilde yapar; seyirciyi, yaptığı hareketin güzelliğiyle büyüler, herkesi bu konudaki ustalığına hayran bırakır. Başka bir oyuncu hayal edelim: O da aynı hareketi yapar, ama seyirci hareketin zarafetinin farkına varmaz, ayı gösteren oyuncuyu değil, oyuncunun işaret ettiği ayı görür. Yoshi Oida’nın gönlü, seyirciye ayı göstermeyi başaran oyuncudan, yani “görünmez” olabilen oyuncudan yanadır. Geliştirdiği oyunculuk metodunun özü de budur.
Oida’ya göre insanın bir görünen yüz vardır bir de içeride saklı olan başka bir yüz. Sadece yüzeyde görüneni eğitme yanlışına düşmemek gerekir. Oida; sahnede güzel bir vücut, kuvvetli bir sahne duruşu sergilemek istiyorsak benliğimizi de eğitmemiz gerektiğinin altını çiziyor. Eğer iç dünyamız yeteri kadar beslenemiyorsa, güzel hareketlerin de, muhteşem ses tekniğinin de, zarif kostümlerin, etkileyici makyajların da bir anlamı olmayacaktır. İç olmadan dış hiçbir işe yaramaz.
D&R'DAN SATIN AL IDEFIX'TEN SATIN AL
Augusto Boal’in artık klasikleşmiş eseri sayılan bu kitapta, yazar, tiyatronun zorunlu olarak politik olduğunu savunmaktadır. Çünkü insanın eylemleri politiktir ve tiyatro da onun eylemlerinden biridir. Boal’in yaklaşımının temelinde, herkesin rol yapabileceği ve teatral icra alanının sadece profesyonellere ait olmadığı düşüncesi yatar. ‘Oynamak’ kavramı, hem ‘rol yapmak’ hem de ‘eyleme geçmek’ anlamıyla Boal’in çalışmalarının merkezine yerleşmiştir. Boal’e göre tiyatro, insanın özgürleşmesi için etkili bir silahtır.
KİTABA GÖZ ATIN
D&R’DAN SATIN AL IDEFIX’TEN SATIN AL
Bir tiyatro oyunu düşünün ki seyirci açısından çok yakıcı bir konu ele alınmış, klasik tiyatro oyunu gibi yazılmış, karakterlere ve figürlere derinlik kazandırılmış, kostüm ve aksesuarlar özenle hazırlanmış ve roller titizlikle prova edilmiş olsun, fakat bu oyunun bir tiyatro binasında değil, mümkün olduğunca çok insanın bulunduğu kamusal bir alanda oynanması ve ayrıca seyircinin bu oyunun, oyun olduğunu fark etmemesi gereksin! İşte kulağa biraz tuhaf gelen bu tiyatro yöntemi; hasır altı edilmiş, görünmez kılınmış bir sorunu görünür kılmayı hedefleyen “Görünmez Tiyatro”! Çağımızın en önemli tiyatro pedagoglarından Brezilyalı Augusto Boal’in Ezilenlerin Tiyatrosu yöntemlerinden biri. Boal’in tüm diğer yöntemleri; Gazete Tiyatrosu, İmge Tiyatrosu, Forum Tiyatrosu, Yasama Tiyatrosu gibi Görünmez Tiyatro da, demokratikleşme ve toplumsal müdahale için ‘seyirci’yi ‘seyirci kalan’dan ‘fail’e, ‘harekete geçen’e dönüştürmeyi hedefliyor.
Henry Thorau, Boal’in yol arkadaşı, yıllarca çevirmeni, yayıncısı ve nihayetinde samimi arkadaşı olmuş; Boal ile birlikte birçok atölye çalışması yönetmiş ve tutanaklarını tutmuş. Boal’in, ne yazık ki Görünmez Tiyatro üzerine birkaç makalesi dışında yöntem üzerine fazla bir şey yazmamış olması, Thorau’yu bu kitabı yazmaya itmiş.
Görünmez Tiyatro uygulamadan yola çıkan bir elkitabı özelliği taşımakta ve tiyatroculara, tiyatro eğitmenlerine, öğrencilere ve medeni cesaretle ve eğlenceli bir kışkırtmayla topluma meydan okuyanlara, başkalarını düşünmeye sevk edenlere ve bir sorun gördüklerinde başını çevirmek yerine doğrudan oraya bakmaya katkıda bulunmak isteyenlere hitap etmektedir.
KİTABA GÖZ ATIN
D&R’DAN SATIN AL IDEFIX’TEN SATIN AL
Yirminci Yüzyılda Dans Sanatı, Türkiye’de, özellikle son yıllarda dans ve performans sanatı alanlarındaki çalışmaların hızlanması ve çeşitlenmesiyle daha da fazla hissedilir hale gelen bu tür konularla ilgili entelektüel altyapı eksikliğini gidermeyi amaçlamaktadır.
Kitap, Türkiye’de Batılı anlamda dans eğitiminin başlangıcı, bu eğitimin dönüşümü, gelişimi, çeşitlenmesi ve bu süreçler içerisinde karşılaşılan sorunlar, tıkanıklıklar ve bunların giderilmesi için başvurulan türlü çözüm arayışlarını ele alan tarihsel bir başlangıç bölümünün ardından günümüzde çağdaş dans sanatı alanında tanık oduğumuz çok çeşitli yaratıcı eylem ve söylemleri anlayabilmek için bu pratikleri mümkün kılan tarihsel arka plana, yaratıcılarının kendi ifadeleri üzerinden bir bakış sunuyor. Kitapta, “modern dans”ın baleden ve sosyal danslar gibi eğlencelik dans formlarından kendini ayırarak meşru ve bağımsız bir sanat dalı olarak kurgulanması sürecinde öncülük etmiş dansçı ve koreografların kaleme aldıkları metinlerde, harekete, sanata, dansa, doğal ve yapay olana dair kimi zaman birbirini tamamlayan, kimi zaman da çatışan tanımlamalarını bulacaksınız.
Son bölümde ise geçtiğimiz on beş boyunca meşru bir akademik disiplin olma savaşı vererek kendi yayınlarıyla üniversite kürsülerini oluşturan “dans çalışmaları” alanında ele alınan yaygın temalardan örnekler, üç ana izlek çerçevesinde ele alınmakta. “Bedenin İnşası” olarak adlandırılan ilk izlek, bedenin verili bir gerçeklik olmadığını, çeşitli politik, ideolojik söylemler ve teknikler tarafından oluşturulan bir süreç olduğunu vurgulayan makalelerden oluşuyor.
D&R’DAN SATIN AL IDEFIX’TEN SATIN AL
KİTABA GÖZ ATIN
Bu sayının ana teması: 2008 yazında Boğaziçi Üniversitesinde dersler vermek üzere İstanbula gelen RICHARD SCHECHNER'in ilk dönem çalışmaları…
İÇİNDEKİLER
Richard Schechner
Türkiye’de Grotowski Buluşması
Unutulan Bir tiyatro İnsanı: Hagop Baronyan
Molière’i Anlamak İçin: Molière Efendi
***
D&R'DAN SATIN AL IDEFIX'TEN SATIN AL
Send this to friend